(Contributed by Rejeti Praveen Kumar)
1. ఎవరిని / దేనిని ఆశ్రయించావు? ధర్మం తెలిసిన బ్రాహ్మణుడు రావణుడు. అపారమైన శివ భక్తుడు.అయినా పరకాంతల యందు..పరుల సొమ్ము నందు వాంఛను చంపుకోలేకపోయాడు. చివరకు రాముని ఒక్క బాణం తో పది తలలు కూలి మట్టిలో కలిసిపోయాడు. ధర్మ మూర్తి అయిన శ్రీ రాముని పాదాలను పట్టి ఆశ్రయించి....ఆయన బాట యందు నడిచిన "స్వామి హనుమ" చిరంజీవి గా మిగిలిపోయారు. చరిత్రలో నిలిచిపోయారు.
"జీవితం లో ఏదైనా సాధించాలి అని అనుకున్నప్పుడు దేన్ని పట్టుకోవాలో ....దేన్ని విడిచిపెట్టలో తెలియాలి. సరైన మార్గాన్ని తెలుసుకోవాలి....తెలియడం కాదు...పాటించే దమ్ము కూడా ఉండాలి."
2. మైత్రి యొక్క విలువ! వంచన తో..బలం తో..భార్యను, భూమిని, బలగాన్ని తనవైపు తిప్పుకున్న వాలి కి మంత్రిగా హనుమ ఒక్క నాటికి లేరు. తన దారి తానూ చూసుకోలేదు. న్యాయం వైపు గా..సుగ్రీవుడి పక్షాన్నే నిలిచి ఉన్నారు.
"జీవితం లో కస్టాలు సుఖాలు రెండూ పంచుకునే మంచి మిత్రులు దొరకడం చాలా కష్టం. నిజంగా అలాంటి వాళ్ళు దొరికినప్పుడు...వాళ్ళని ఎన్ని కాష్టాలొచ్చినా విడిచిపెట్టకండి."
3. అహం బ్రహ్మాస్మి -నేనే గొప్ప అని అనకు! నాదేం లేదు...అని గలిగే గొప్ప స్వభావం కలిగి ఉండాలి! లంకకు వెళ్ళే ముందు...హనుమ ఇలా అంటారు..! నేను తలచుకుంటే నా శరీరాన్ని అమాంతం పెంచి వంగి ఒక్క చేత్తో అవతలి లంకా తీరాన్ని అందుకో గలను...అంత బలం ఉంది... కాని నేను ఎలా వెళ్తానో తెలుసా? "నా స్వామి రామ చంద్రమూర్తి యొక్క కుడిచేత్తో తన భుజం వెనుకనున్న అక్షయ బాణ తూనీరం లో నుండి తీసిన బాణాన్ని తన ఎడమ చేతిలోనున్న బంగారు వింటినారికి సంధించి ఆకర్ణాంతం లాగి విడిచిపెడితే ఆ బాణం ఎలా వెళుతుందో " అలా దూసుకెళతాను... అది నా శక్తి కాదు...! రాముడి చే విడవబడితే... రాముడి శక్తి ఆ బాణం లో కెళ్ళి బాణం వెళుతుంది! అటువంటి రామ బాణం లా వెళతాను!" -నేను...నా వల్ల, నా బలం..ఇదంతా నేనె చేసాను.. అని హనుమ ఒక్క సారి కూడా అనలేదు!
4. నీ మీద నమ్మకం ఉండేలా బ్రతుకు! కొన్ని లక్షల వానర సేన! నూరు యోజనముల సముద్రం! జాంబవంతుడు సహా ఎందరో అతిరథ మహారథులు! తలచుకుంటే కాని పని కాదు! కాని రాముడు నమ్మింది ...అందరూ సూచించింది "హనుమనే"!
"నిన్ను నమ్మి పని అప్పగించి ....గుండెల పై చెయ్యేసుకుని హాయిగా నిద్రపోయేలా బ్రతుకు!"
5. మోసం చేసేవాళ్ళు ఉంటారు.నువ్వు మోసపోకు...ఆగిపోకు..ముందుకు మరో అడుగేసి సాగిపో! హనుమ సముద్రం దాటుతూ ఉండగా....ఒక అందమైన బంగారు పర్వతం...పైకి లేచింది! "స్వామి...మీరు చాలా దూరం ప్రయాణం చేసి అలసి ఉన్నట్టు కనబడుతున్నారు..! కాసేపు నా ఈ పర్వతం పై కూర్చుని....విస్రాంతి తీసుకుని, ఇక్కడ ఉన్న పళ్ళు కాయలు తిని వెళ్ళండి "అని అంటుంది. హనుమ..."సముద్రం లో బంగారు పర్వతమా? మాయ లా ఉంది? ఇది నాకు విఘ్నమని" ఆలోచించి...ఆ పర్వతాన్ని చేత్తో పెకలించి పిండి పిండి గా చేసి సముద్రం లో కలిపేసి లంకా నగరం వైపుగా వెళ్ళిపోయారు.
"చేసే పనిలో ....గమ్యాన్ని చేరుకోడం లో..ఎలాంటి అడ్డంకులున్నా ప్రయాణం ఆపకూడదని హనుమ చేసుకున్న ప్రమాణం."
6. లక్ష్యం తప్ప మరేదీ కనబడకూడదు. హనుమ,లంకలో సీతమ్మకోసం వెతుక్కుంటూ రావణ అసురుని అంత: మందిరం లోనికి ప్రవేశించగా కొన్ని వందల మంది స్త్రీలు వివస్త్రలు గా, సురా పానం చేసి...మత్తులో ఒకరిపై ఒకరు పడి అడ్డదిడ్డంగా...పడి ఉన్నారు... లెక్కలేనన్ని పళ్ళు...మధుర...పానియాలు నేలపై పది పారుతూ ఉన్నాయి. వారి ఒంటి మీద బంగారు నగలు...నేలంతా పడి ఉన్నాయి... ఇవన్నీ చూస్తున్నా..... హనుమ ఒక్కింత కూడా చలించలేదు...ఆతని మనసులో ఉన్నది ఒక్కటే! నా తల్లి సీతమ్మ ఎక్కడ ఉందొ? ఎన్ని కస్టాలు పడుతోందో అని...! మురుగు కాలువ దాటినట్టు ఆ స్థలాన్ని దాటి సీతమ్మ ను వెతుక్కుంటూ వెళ్లారూ హనుమ.
"లక్ష్యం సాధించడం లో గురి... చేసే పని లో పట్టుదల... పడే శ్రమలో తపన ఉంటె....మన చుట్టూ ఏమున్నా కనపడవు."
7. పెద్దరికాన్ని గౌరవించు. రావణుడు హనుమను బంధించి తీసుకు రమ్మన్నపుడు ఎన్నో విధాలుగా ప్రయత్నించి చివరగా బ్రహ్మాస్త్రాన్ని ప్రయోగిస్తారు. నిజానికి బ్రహ్మాస్త్రం హనుమను ఆపలేదు. హనుమ బ్రహ్మాస్త్రాన్ని గౌరవించి కట్టుబడ్డారు! రావణ సభలో అంతే సులువు గా ఆ తాళ్లను విడిపించుకున్నారు.
"పెద్దలకి...నువ్విచ్చే గౌరవం నలుగురిలో నీ గౌరవాన్నే పెంచుతుంది"
హనుమ కధ లో...వెతుక్కుంటూ పొతే మన జీవితానికి కావలిసిన పాఠాలు ఎన్నో దొరుకుతాయి.ప్రతి ఊరి పొలిమేరల్లో గద పట్టుకుని నిలబడి...."ఏం భయం లేదు రా ..నీకు తోడు గా నే ఉన్నాలే......పద "..అని తెలిపే ఆంజనేయ విగ్రహాలే " సాక్షి!
